ENDOMETRIOZA

DIETA W ENDOMETRIOZIE

Endometrioza jest chorobą uciążliwą i często trudną do zdiagnozowania, a przyczyny jej powstawania nie są do końca poznane. Choruje na nią prawie co 10 z nas, a w Polsce nawet milion kobiet cierpi na dolegliwości z nią związane. 

Choroba ta wiąże się z nieprawidłowym rozrostem endometrium poza jamą macicy, co regulowane jest przez hormony kontrolujące cykl miesiączkowy. Ponieważ kluczową rolę w przebiegu endometriozy odgrywają estrogeny, ważne jest ustabilizowanie ich poziomu w celu poprawy stanu zdrowia i samopoczucia.  

Obniżenie poziomu estrogenów oraz prawidłowe działanie układu odpornościowego powoduje zahamowanie rozrostu endometrium i ognisk endometriozy.

Wbrew pozorom dieta ma duże znaczenie w przebiegu endometriozy i łagodzeniu jej objawów. Zmiana nawyków żywieniowych może wpływać na zmniejszenie odczuwanego bólu i skurczów, eliminować ryzyko wystąpienia zaparć i wzdęć, obniżać poziom estrogenów oraz poprawiać funkcjonowanie układu odpornościowego.  

Odpowiednia dieta może też wpływać na obniżenie poziomu „złych” prostaglandyn w ciele, które nasilają dolegliwości bólowe oraz stany zapalne. Aby ograniczyć uciążliwość objawów endometriozy oraz złagodzić jej przebieg, ważne jest wprowadzenie w diecie kilku prostych zmian, które mogą ułatwić codzienne funkcjonowanie i zmniejszyć dokuczliwość symptomów choroby. 

Do wspomnianych zmian należy przede wszystkim zamiana spożywanych tłuszczów nasyconych w postaci masła i tłustych przetworów mięsnych czy nabiału, na zdrowsze ich odpowiedniki, czyli tłuszcze zawierające kwasy omega-3. Do produktów zawierających ten rodzaj kwasów tłuszczowych można zaliczyć oleje roślinne, siemię lniane, oraz tłuste ryby np. łosoś, makrela czy sardynki. Kwasy omega-3 stymulują produkcję przeciwzapalnych prostaglandyn, pomocnych w łagodzeniu dolegliwości bólowych.

Dietę warto wzbogacić w błonnik pochodzący z warzyw i owoców oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych, gruboziarnistych kasz i brązowego ryżu. Błonnik nie tylko reguluje trawienie, ale też obniża poziom estrogenów. Pamiętajmy o włączeniu do diety ciemnozielonych warzyw liściastych, które również biorą udział w regulowaniu poziomu tych hormonów.

Działanie wyrównujące poziom hormonów mają także produkty zawierające naturalne sterole roślinne. Sterole blokują receptory estrogenów obniżając tym samym ich aktywność w organizmie. Ważne jest więc wzbogacanie diety w takie produkty jak nasiona roślin strączkowych (groszek, fasola, soczewica, groch), owoce jagodowe, jabłka, czosnek, kapusta, brokuły, kalafior, marchew, orzechy i nasiona. Dodatkowo warzywa kapustne jak kalafior czy brokuły zawierają substancje aktywujące enzymy wątrobowe nasilając eliminowanie nadmiaru estrogenów z organizmu. 

Aby wspomóc prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, które jest niezbędne do utrzymania równowagi hormonalnej oraz łagodzenia stanów zapalnych, należy pamiętać o regularnym spożyciu produktów będących bogatym źródłem substancji o działaniu antyoksydacyjnym. Do tej grupy należą świeże owoce i warzywa, zielone warzywa liściaste, czerwone, pomarańczowe i żółte warzywa, owoce jagodowe, owoce cytrusowe, brokuły, produkty pełnoziarniste, orzechy i nasiona. Dodatkowo cynk zawarty w nasionach (pestki dyni) pozytywnie wpływa na stan emocjonalny kobiet. W poprawieniu odporności pomocne mogą być również nasiona roślin strączkowych, czosnek, cebula, jogurty zawierające żywe kultury bakterii, kiełki, imbir i zielona herbata.

Rozważając zmianę diety należy wziąć pod uwagę szereg produktów działających niekorzystnie na stan zdrowia i samopoczucie osób cierpiących na endometriozę. Uważajmy szczególnie na czerwone mięso, którego spożycie może powodować wzrost „złych” prostaglandyn w organizmie, a co za tym idzie zwiększać stany zapalne i dolegliwości bólowe. Warto więc wybierać chude mięso, ryby oraz białko pochodzenia roślinnego (rośliny strączkowe). Podobne niekorzystne działanie mają produkty smażone oraz nasycone kwasy tłuszczowe zawarte w tłustym nabiale, a także tłuszcze trans.  

Z diety warto wyeliminować lub znacznie ograniczyć oczyszczone węglowodany i cukry oraz czekoladę, ponieważ mogą one wzmacniać reakcje zapalne. Kwas fitynowy zawarty w produktach z pszenicy może pogarszać objawy endometriozy, a gluten często wywołuje reakcje nadwrażliwości. Watro również ograniczyć spożycie kofeiny, która wpływa na poziom estrogenów oraz zwiększa dokuczliwość skurczów podczas menstruacji, a także produktów wysoce przetworzonych, szczególnie żywności wygodnej, zawierającej konserwanty i sztuczne dodatki. Unikajmy też alkoholu.

W walce z endometriozą należy też zadbać o prawidłową masę ciała, ponieważ każdy kilogram zrzuconej tkanki tłuszczowej może korzystnie wpływać na poziom hormonów w organizmie.

Poprawa nawyków żywieniowych może poprawić samopoczucie osób cierpiących na endometriozę, dlatego warto stopniowo wprowadzać zmiany związane z dietą i stylem życia.

Autor: Jowita Nesterowicz